Türkiye'deki bin bir çeşit bitki (flora) ve hayvan türünün (fauna) yabancıların gözdesi olduğu öğrenildi.



Çukurova Üniversitesi tarafından flora ve fauna kaçakçılığına yönelik yapılan araştırmada, Türkiye'ye özgü bitkilerden en çok yurtdışına kaçırılanlar arasında aslanpençesi, ters lale, kaplanboğan, yersomunu, kardelen, nilüfer gibi endemik bitkiler alıyor. Anadolu'ya özgü Malatya kelebeği, Toros kurbağası, Silifke kirpi faresi, Bombus arıları ve engerek yılanı ise yabancı ajanların en gözde hayvan türleri. Araştırmayı yürüten Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Atabay Düzenli, endemik bitki türleri ve Anadolu'ya özgü hayvan türlerinin yurtdışına kaçırılmasında 3 farklı yöntemin izlendiğini vurguladı. Bunlardan en yaygın olanının turist kılığındaki doğa casusluğu olduğunu anlatan Düzenli, şunları söyledi: "Biyolog, çevre mühendisi, ziraat mühendisi, peyzaj mimarları, turist kimliğine bürünerek ilgili habitatlara ulaşıyor. Diğer bir yöntem Dışişleri Bakanlığı tarafından verilen izinle bilimsel çalışma için buraya gelen bilim adamlarının doğa araştırması sonucu topladıkları bitkilerden belirli sayıda örneği ülkelerine götürebilmeleri. Ayrıca, kişisel koleksiyon oluşturma amacı ile Türkiye'ye gelen amatör koleksiyoncular da bu bitki ve hayvanları ülkelerine götürebiliyor." Prof. Düzenli, Türkiye'nin 3 bin 500 endemik bitki türüne sahip olmakla birlikte endemik olmayan birçok bitkinin de gen merkezi olduğunu bildirdi. Türkiye'nin bu floristik özelliği ve zengin gen kaynaklarının tüm dünyanın ilgisini çektiğini ifade eden Düzenli, "Bu ilgi daha çok ilaç ham maddesi olarak kullanılan bitkiler üzerine yoğunlaşmakta. Çünkü dünyanın hiçbir ülkesinde bu kadar kaliteli bitki bulunmuyor." dedi.

Buna bağlı olarak Türkiye'nin doğal kaynaklarının hedef konumda olduğunu belirten Düzenli, şunları kaydetti: "Yetersiz bilimsel politika ile bitki ve hayvan kaçakçılığı konusundaki eksik önlemler, Türkiye'yi kolay hedef haline getiriyor. Türkiye'de, dünyanın hiçbir yerinde bulunmayan 3 bin 500 endemik bitki ve birçok hayvan türü, hakkında kayıt tutulmaması, istatistik oluşturulmaması nedeniyle çeşitli amaçlar için dışarıya kolayca kaçırılıyor. Bitki üzerinde doku kültürü çalışmalarıyla gen şifreleri çözülerek farklı renk ve görünümlerde yeni bitkiler üretiliyor. Kaçırılan bitki ve hayvanlarımız patentleri alınarak o ülkelerin malı haline getiriliyor." Prof. Düzenli, yurtdışına kaçırılan bitki ve hayvanların genetik ıslah projelerinde kullanıldığını belirterek, "Buna örnek olarak Hollanda gösterilebilir. Hollanda, seralarda tozlaşmayı sağlayan Bombus arılarını bizden kendi ülkelerine götürerek, seri üretim yapıp bunları tekrar ülkemize pazarlar duruma geldi." diyor. Düzenli, TÜBİTAK bünyesinde 'Ulusal Biyoçeşitlilik Veri Tabanı' oluşturulduğunu, ancak, kaçakçılığın kesin olarak önlenemediğini de anlattı.
Zaman