Nane, sebze olmadığı halde bazı yemek ve besinlere özel çeşnisini vermesi için yaprakları katılan Nane bitkisi, Maydanozgiller'dendir.



Nane, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasının Mentha cinsini oluşturan bütün Dünya'da görülebilen 25-30 türün ortak adı.

Dünyanın ılıman bölgelerinde yetişen Mentha cinsi 25 çeşit bitkinin genel adı nane olup burada konumuzu ilgilendiren Bahçe nanesi'nden (M. piperita) söz edecek ve bitkiyi kısaca nane diye adlandıracağız.

Ülkemizde de bol bol yetiştirilen bu nane, 30-40 cm. kadar boylanabilen çokyıllık otsu bir bitkidir. Dört köşe kesitli, kırmızımsı renkli gövdesi ve dalları; karşılıklı dizilen kenarları dişli, keskin ama hoş kokulu koyu yeşil yaprakları vardır.

Bitki temmuz-ağustos aylarında leylak, pembe ya da beyaz renklerdeki küçük çiçeklerini açar. Bu çiçeklerden minik taneli, küremsi biçimli minik tohumları oluşur. Nanenin taze ya da kurutulmuş yapraklan, bazı yemek ve besinlere katıldığı gibi ilaç, besin ve parfümeri endüstrilerinde de kullanılır. Likörü yapılarak içilir.

BESİN DEĞERLERİ100 gr. kuru nanenin içerdiği besin değerleri şunlardır: 245 kalori: 15.1 gr. protein: 29,8 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 4,9 gr. yağ; 755 mgr. kalsiyum: 30.2 mgr. demir: 52 IU A vitamini; 0,49 mgr. B1 vitamini; 0,98 mgr. B2 vitamini ve 3,7 mgr. B3 vitamini. SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukarıda sayılan önemli besin değerlerinin yanı sıra;

o Nane, midemizin dostu olan bitkilerden biridir. Çünkü, sindirim salgılarını artırarak mide ve bağırsaklardaki sindirim işlemini kolaylaştırır. Ayrıca, mide ve bağırsaklardaki gazı söker. Mide bulantılarını keser. Gebelikte ve yolculukta oluşan kusma reflekslerini yok eder.

o Bağırsaklardaki kolit yaralarını iyileştirici etkisi vardır.

o Bedeni güçlendirici bir toniktir.

o Grip sırasında oluşan yüksek ateşin düşürülmesine yardımcı olur.

Bu etkileri sağlaması için nanenin yaprakları bitki çiçek açmadan önce toplanır. Çok sıkmadan demet halinde bağlanır. Gölge ve havadar bir yere asılarak kurutulur. Kuruyan yapraklar elle ezilerek parçalanır. İşte böylece kurutulmuş ve ezilmiş yapraklarından bir tutam alınıp üzerine bir bardak kaynar su dökülerek 10 dakika demlendirilir. Bu şekilde elde edilen infüzyon, hiçbir yan etkisi olmadığı için istendiği kadar içilebilir. Ya da aynı etkileri sağlamak üzere, piyasada satılan naneruhundan alınıp 2-10 damlası bir kesme şekerin üzerine damlatılarak bu şeker emilir.

BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİNane, tohumlarıyla ya da bitkinin kökten bölünüp daldırılmasıyla kolayca çoğaltılır. Nane bitkisi isteklerine uygun koşullarda yetiştirildiğinde, döktüğü tohumlarla bulunduğu yerde o denli sıklaşır ki, arada bir sıklık yaratan ve zayıfça olan bitkilerin sökülmesi gerekir. İşte kökleriyle sökülen bu bitkiler de uygun yere ekilip bolca sulanırsa tutar ve iyi gelişir.

BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİİklim isteği: Ilıman iklimleri seven nane bitkisi, yarı gölge, serin ve nemli yerlerde çok iyi yetişir ve gelişir. Tam gölge yerlerde bitkinin gövde ve dalları cılızlaşır, yaprakları azalır ve ufalır.

Toprak isteği: Asitli toprakları sevmeyen nane bitkisi, organik madde yönünden zengin, humuslu ve iyi yanmış çiftlik (özellikle inek) gübresi verilmiş toprakta iyi gelişir. Bitki toprağı çok sardığından çapalanması olanaksızlaşır. Bu nedenle yetiştirildiği yerdeki yabani otlar elle sökülüp temizlenmelidir. İşte böyle topraklarda, 15 cm. derinlikte kazılmış ve düzeltilmiş yerlerine, daha çabuk yetişmesi için kökünden bölünmüş naneler 20 cm. aralıkla ilkbaharda ve havalar ısındığında dikilir.

Sulama: Nane, suyu çok seven bir bitkidir. Kurak ve sıcak havalarda toprağının, sürekli nemli kalacak şekilde sıkça ve bolca sulanması gerekir.

Gübreleme: Bitkiye, Toprak isteğinde sözü edilen gübreden yılda bir-iki kez verilirse nanelerin gelişimi ve ürün verimi artar.

Hasat (Derim): Nanenin yaprakları irileştikçe bitki örselenmeden koparılırsa ve iyi bakım sürdürülürse, bitkinin yeni yaprak üretmesi teşvik edilmiş olur.

Melez türlerMentha × dalmatica (M. arvensis × M. longifolia)
Mentha × dumetorum (M. aquatica × M. longifolia)
Mentha × gracilis (M. arvensis × M. spicata)
Mentha × maximilianea (M. aquatica × M. suaveolens)
Mentha × muelleriana (M. arvensis × M. suaveolens)
Mentha × piperita (M. aquatica × M. spicata) Türkiye.
Mentha × rotundifolia (M. longifolia × M. suaveolens)
Mentha x smithiana (M. aquatica × M. arvensis × M. spicata)
Mentha × verticillata (M. arvensis × M. aquatica)
Mentha × villosa (M. spicata × M. suaveolens; syn. M. cordifolia)
Mentha x villosonervata (M. longifolia × M. spicata)

Vikipedia