Türkiye'de, üretildiği ilin sembolü haline gelen meyvelerden karpuz, Diyarbakır'la özdeşleşmiş durumda. Farklı metotlarla yetiştirilen bu karpuz, özellikle iriliği ve lezzetiyle tanınıyor.



Diyarbakır karpuzu Dicle Nehri kenarındaki köylerde yetiştiriliyor. ''Sürme (Benekli), pembe, ferik, siyah ve beyaz'' olmak üzere 5 çeşidi bulunan Diyarbakır karpuzu, genellikle Sivritepe, Erimli, Tekkaynak, Feri ve Tepe köyünde üretiliyor.

Diyarbakır Ovası'nda Dicle Nehri'nin taşkın aktığı kış aylarında oluşan kumluk alanlarda nisan döneminde ekilen karpuzlar, güvercin gübresi ve özel bakımla rekor ağırlığa ulaşıyor.

Lezzetini güvercin gübresinden alan Diyarbakır karpuzunun ağırlığının 1980'li yıllara kadar 70 kilograma çıktığı biliniyor. Üretiminin yüzde 90'nı merkeze bağlı Erimli köyünde yapılan karpuz, kalın kabuklu, uygun koşullarda saklandığı takdirde bir yıla kadar dayanıklılığını koruyabiliyor.

DEVELERLE TAŞINMIŞ

Enver Paşa'nın 2 karpuzu bir deveye yükleyerek padişaha hediye gönderdiği halen söylenirken, karpuzun Diyarbakır'ın ekonomik ve sosyal yaşantısında özel bir yeri de bulunuyor. Eski lezzet ve iriliğini yitirmesine rağmen halen 50 kilograma kadar olan ağırlıkta karpuz yetiştiriliyor.

Düzenlenen festivallerde en iri Diyarbakır karpuzu yetiştiren üreticiler ödüllendiriliyor. Dünyanın hiçbir yerinde Diyarbakır karpuzunun bir benzeri yetiştirilmiyor. Diyarbakır karpuzunun tohumundan ABD'ye götürüldüğü, ancak beklenen sonucun elde edilemediği belirtiliyor.

Karpuz yetiştiricileri, karpuzların büyüklüğünün kumluk alanda yetiştirilmesi, güvercin gübresiyle beslenmesi, sulanması ve iklim şartlarına bağlı olduğunu söylüyor. Karpuzun tescillenmesi için Tarım İl Müdürlüğünce Türk Patent Enstitüsüne (TPE) başvuruldu.

ZİVZİK NARI

Siirt'te yıllık 12 bin ton üretimi yapılan Zivzik narının en önemli özelliği ince kabuğu nedeniyle bozulmadan yaklaşık 8 ay saklanabilmesi.

Şirvan ilçesine bağlı Zivzik köyü ve civarındaki köylerde yetişen ve bu adla anılan Zivzik narı, kendisine has aroma, iri ve bol sulu tanelere sahip. Zivzik narı, ince kabuğu nedeniyle bozulmadan 7-8 ay saklanabiliyor. İlçede bu meyvenin tanıtımının daha iyi yapılabilmesi için çalışmalar sürüyor.

SİİRT FISTIĞI

Siirt'in simgesi olan fıstık, kentin ekonomisinde de önemli paya sahip.

Siirt fıstığı tanelerinin iriliği, doymamış yağ oranının yüksekliği ve bol lifli olması nedeniyle aranılan bir gıda ürünü. Siirt fıstığının zayıflamada da etkili olduğu biliniyor. Sert kabuğunun rahatlıkla ayrılması da Siirt fıstığını cazip kılıyor.

Siirt Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı, AB desteğiyle fıstığın rekoltesinin arttırılması ve üreticinin bilinçlenmesi amacıyla laboratuvar kurdu. Laboratuvarda fıstıkla ilgili en büyük sıkıntı olan aflotoksin sorununa çözüm bulabilmek amacıyla araştırmalar yapılıyor.

AĞLASUN ŞEFTALİSİ

Burdur'a Ağlasun'un ilçesinde şeftali üretimi her geçen yıl artıyor. İlçede Haven ve Red Haven cinsi şeftali üretiliyor.

''Afrodizyak deposu'' olarak tabir edilen şeftalinin cinsel gücü artırdığına inanılmasının, bu ürünün tüketiminde etkili olduğu belirtiliyor.

Vitamin ve protein ambarı olan şeftali, meyvelerin içinde faydaları açısından öne çıkan ürünler arasında. Sabah aç karna yenildiğinde cinsel gücü artırdığına inanılıyor. Sindirim sistemini çalıştırması, hazmı kolaylaştırması, böbreklerin ve safra kesesini düzenli çalıştırması, kalp rahatsızlığı ve kanser tedavisinde, gut hastalığında, bağırsak kurtlarının ölmesinde, böbrek taşlarının eritilmesinde, cilt hastalıklarında adeta antibiyotik görevi yapıyor.

GAZİPAŞA'DA MUZ ÜRETİMİ

Türkiye'nin muz üretiminin yüzde 60'ı Antalya'nın Gazipaşa ilçesinde yapılıyor. İlçede doğal ortamda yetişen muz lezzeti, hoş kokusu ve aroması ile dikkati çekiyor. Bin dönümü sera, 11 bin dönümü doğal ortamda olmak üzere 12 bin dönüm alanda muz üretimi yapılıyor.

Muz, içerdiği vitamin, mineral ve proteinlerle sağlıklı beslenmede önemli bir meyve. Çocuğun gelişimine önemli katkı sağlayan muzun, yeterli miktarda tüketildiğinde tansiyonu da dengelediği biliniyor.

Günde üç muz yenilmesi halinde, vücudun tüm vitamin ihtiyacını karşılanacağına inanılıyor.

Bu arada muzun, tam olgunlaştıktan sonra tüketilmesinin daha faydalı olacağı belirtiliyor. Olgun muzun kişiyi psikolojik yönden güçlendirdiğine, uykuyu düzenlediğine inanılıyor.

ISPARTA'NIN KİRAZIYLA ÜNLÜ ULUBORLU İLÇESİ

Isparta'nın kirazıyla ünlü Uluborlu ilçesinde yılık 2 bin 500 ton kiraz yetiştiriliyor. İlçede meyve veren 174 bin 200 kiraz ağacı bulunuyor.

Uluborlu'da üretilen kiraz, Rusya, Almanya, Fransa, İsveç, İngiltere, İsviçre, Hollanda ve Danimarka gibi ülkelere ihraç ediliyor.

Kirazın sağlığa etkisi de bu meyveyi ayrıcalıklı kılıyor. Kiraz kanı inceltiyor, mide hastalıklarına iyi geliyor, bağırsakları düzenliyor, sindirim sisteminin iyi çalışmasını sağlıyor. Kiraz sapının kaynatılıp çay olarak içilmesi de metabolizmayı düzenliyor.

MALATYA'NIN KAYISISI

Malatya nüfusunun yaklaşık yarısının geçim kaynağı kayısı. İlde 365 bin ton yaş, 103 bin ton kuru kayısı rekolte ediliyor.

Kayısının hasadı için her yıl 40 bin mevsimlik işçinin Malatya'ya gidiyor. Malatya, dünyada kayısı piyasasının yüzde 80'ini elinde tutuyor.

Beynin düzenli çalışmasını sağladığına inanılan kayısı, stresin azaltılmasından etkili, Kayısı, karaciğerin tahrip olan kısımlarının tamirini sağlıyor, kemiklerin daha düzgün ve sağlam olmasında önemli rol oynuyor.

HEKİMHAN CEVİZİ

Malatya'nın Hekimhan ilçesinde üretimi yapılan ceviz, çiftçinin önemli gelir kaynaklarından. 15 bin ceviz ağacının bulunduğu ilçede 300 ton civarında ürün elde ediliyor. Bu yıl için için beklenen gelir 3 milyon YTL.

Malatya Meyvecilik Araştırma Enstitüsü tarafından Hekimhan'daki ceviz çeşitleri üzerinde yapılan seleksiyon çalışmasında, Hekimhan cevizinin diğer çeşitlere göre daha kaliteli olduğu belirlendi.

B6 vitamini içeren cevizin, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve damar sertliğini önlemede etkili olduğu biliniyor. Cevizin kansere karşı bağışıklık kazanmada da rol oynadığı belirtiliyor.

Sabah Gazetesi