Reklamlarda en çok nar ve elma kullanılıyor. Nar bereketi temsil etmesi, elma ise lezzeti sebebiyle tercih ediliyor.



Şükür ki meyvesi bol bir ülkeyiz. Meyveler sadece lezzetleriyle damaklarımızı, besleyicilikleriyle bedenlerimizi değil kültürümüzü de etkiliyor.

Her meyvenin bizde temsil ettiği bir imajı var. Bu imajı da mal ve hizmetleri tanıtmakla mükellef olan reklam sektörü başarıyla kullanıyor. İşte meyve tadında reklâmlar...

Artık reklâm arası dizi izlediğimizden midir nedir reklâmlardaki değişiklikleri ve gelişmeleri çok yakînen takip edebiliyoruz. Misal; son zamanlarda meyvelerin reklâmlarda çokça kullanıldığını fark ettik. Reklâm bültenleri, gazete ve dergiler manav reyonları gibi oldu. Bizim kırk yıllık elmamız, nar ve kirazımız kâh banka hesabını kâh cep telefonu kampanyasını tanıtıyor.

Meyve aromalı reklâmların başrol oyuncusu ise bereketi simgeleyen nar oldu. “Çarşıdan aldım bir tane, eve geldim bin tane” bilmecesinin çağrışımından olsa gerek reklâmlarda en çok nar kullanılıyor. Turkcell nar hesabı açıyor, Koç Allianz çilek, kirazın yanında nar emeklilik planları yapıyor, 12 Dev Adam karpuzla basket oynuyor, Garanti elma hesabıyla faturalarınızı ödüyor.

Meyveler tatlarıyla damaklarımızı, besleyicilikleriyle midemizi, hoş intibalarıyla da reklâmlarımızı süslüyor. Aslında meyveli reklâmlar dikkatimizi çekse ve tanıtımını yaptığı ürüne karşı iştahımızı kabartsa da reklam eleştirmenleri tarafından karmaşaya sebep olacağı için sakıncalı görülüyor. Çünkü nar'ı birden fazla firma reklâmlarında kullanıyor. Bu durum da dikkatleri markaya değil meyveye yönlendirebiliyor.

Günseli Özen Ocakoğlu, “Meyveli reklâmlarda benzetme sanatı kullanılıyor. Güzelliğiyle görselliğe estetik katıyor. Meyvelerin kültürümüze ve dilimize girmiş anlamları var. Mesela nar berekettir, karpuz kar kırmızı içinde lezzetini saklar. Meyvelerle ilgili bir sürü deyimimiz vardır. Bizdeki anlamları ve hatıralarımız sebebiyle meyveler reklâma cazibe katıyor. Tek sakıncası, çok fazla meyve kullanıldığında karmaşaya sebep olması.” diyor. Meyvelerin firmaların mottoları (ikonları) olarak kullanıldığını söyleyen Ocakoğlu, Avea'nın oh be diyen insancıkları, Turkcell'in çocukları, Yapı Kredi'nin Joker vadaaa'ları ya da Bonus saçı gibi, meyvelerin de markaların görseli olduğunu belirtiyor. Mesela Çilek Mobilya'da çilek, hem firmanın mottosu hem de ismi.

Meyvelerin lezzetine ve görselliğine vurgu yapılarak insanların anıları tazeleniyor ve zihinlerine bir çengel atılıyor. Ocakoğlu'na göre meyveli reklâmlar bu anlamda başarılı. Turkcell'in narlı reklamını hazırlayan Alametifarika reklam creatif şirketinin reklam ekibi 50 kontör karşılığı 500 kontörlük konuşma imkânı sağlayan kampanyanın akıllarına ilk olarak narı getirdiğini söylüyor. “Çarşıdan aldım bir tane, eve geldim bin tane” bilmecesi kampanyanın ana cümlesi, nar da kampanyanın adı ve görseli olmuş. Reklamcı Ali Saydam da meyvenin bir reklamcı için geniş bir hazine olduğunu düşünüyor.

Çünkü verimliliği, lezzeti temsil eden renkleri ve şekilleriyle meyvenin simgesel açılımı çok fazla. Ama Saydam, her kültürde meyvelerin simgesi ve anlamı farklı olduğu için meyveli reklâmların o ülke kültürüne has olacağını söylüyor. Misal; elmaya bizim bakışımızla Hıristiyanların bakışı aynı değil. Onlar Âdem ve Havva'yı cennetten kovduran yasak meyve olarak bakarken biz bereketin ve lezzetin temsilcisi olarak görüyoruz. Bu sebeple bir banka kampanyası için Türkiye'de rahatlıkla kullanılabilen elma, Hıristiyanların çoğunlukta olduğu bir ülkede sakıncalı olabilir.

Zaman Gazetesi