Deniz kestanesi ve deniz yıldızı gibi derisi dikenli hayvanlardan olan püsküllü deniz zambağı Avustralya ile, Endonezya ve Filipinler'in sularında yaşar. Güzelliklerinin yanı sıra, mercan kayalıklarındaki bitki ve hayvanların birbirlerine destek vererek korunmalarına ve uyum içinde bir arada yaşamalarına örnek teşkil eden bu hayvanlar, denizaltı dünyasında İlâhî isimlere aynalık eden sayısız varlık türlerinden bir tanesini teşkil eder. Zemindeki resimde ,kırmızı yelpaze mercanına yapışmış bir püsküllü deniz zambağı beslenirken görülmektedir.

Püsküllü deniz zambağı (crinoid), denizkestanesi ve denizyıldızı gibi derisi dikenli bir hayvandır. Kutuplardan tropik bölgelere kadar altı yüze ulaşan türü 'bulunmaktadır.

En yoğun bölgeler ise, Avusturya'nın Büyük Bariyer Resif'i ile Endonezya ve Filipinler yöresidir. Hem sığ gel-git sularında, hem de yüzlerce metre derinliklerde yaşarlar. Kuş tüyünü andıran sarın, Kavuniçi, kırmızı, yeşil ve beyaz uzantılarla tezyin edilen bu hayvanlar, çapları bir metre oluncaya kadar büyüyebilir. Bunlardan bir kısmı, ortalıkta görünmek istemeyen tevazu timsalleri gibi, çıkıntılı kaya tabakalarının ardında gizlenirler. Bir kısmı ise, geceleri aktif hale gelerek ayaklarına gelecek rızkı beklerler. Diğerleri bütün gün boyunca, tüylü organlarının üzerindeki minik uzantılarla mercanlara yapışarak resiflerin etrafında mevzilenirler. Mercanlar gibi; püsküllü deniz zambakları da, deniz suyundaki mikroskobik canlıları süzen, pasif bir şekilde beslenen omurgasız larvalar, kabuklular, yosunlar ve organik döküntüler besin kaynaklarıdır. Mercanların aksine, yavaş da olsa hareket edebilirler. Bu canlıların mercanlara zarar verip vermediği ise bilinmemektedir.

500 milyon yıldır dünyamızı süsleyen püsküllü deniz zambaklarından bir örnek.Malinezya' daki bir resifte bulunan pembe mercanlara bağlı yaşayan bu deniz zambakları, rengârenk kollarını açarak Yaratıcı' nın isimlerine aynalık yapıyorlar.

Cenometra bella crinoidi, akıntıya karşı, bir mercana yapışmış halde.Crinoidler, beyin veya gözleri olmadığı halde, hareket ışık ve besinleri hissetmelerinin mümkün kılan gelişmiş bir sinir sistemine sahiptirler.

Püsküllü deniz zambakları, minik hayvanların düşmanlardan korunması için iyi bir barınaktır. Fotoğraftaki Periclimenes adlı karides, renk uyumu sayesinde kendisini mükemmel bir biçimde kamufle edecek şekilde yaratılmıştır.

Crinoid'leri de taklit eden hayvanlar mevcuttur. Çok nadir rastlanan Merlet İskorpiti, püskülleri ve benek renkli görüntüsüyle bir Püsküllü deniz zambağını andırır. Hareketsiz durarak emniyetliymiş gibi görünen kolları arasına küçük balıkları çeker ve yutar.

Bir püsküllü deniz zambağının kollarında düşmanların saldırılarından emin bir halde bekleyen levrek yavruları. Bir crinoidin 200 kadar kolu bulunur ve her birinde düzinelerce minik ayaklar yer alır. Etrafı sümüksü bir maddeyle kaplı bu ayakçıklar, besin maddelerini yakalayarak aşağıdaki ağza gönderirler. Ayrıca teneffüse, sudan oksijen emilmesine yardımcı olurlar.

Yakup Velioğlu | sizinti.com.tr