Oldukça yaygın bir rahatsızlık olan ve özellikle kış mevsiminde artış gösteren idrar yolu enfeksiyonları, idrar torbasının (mesane) basit iltihaplanması veya diğer idrar sistemi organlarının (örneğin böbrekler) daha ileri düzeyde iltihaplanması şeklinde olabilir. Altta yatan başka bir hastalığa bağlı olmayan sadece idrar torbasını içeren iltihaplanmalar basit enfeksiyon (sistit), bunun dışında kalan tüm idrar yolu iltihapları komplike enfeksiyon olarak adlandırılıyor.
SONUÇLARI İdrar sterildir, herhangi bir mikroorganizma içermez. İdrar yolu enfeksiyonları mikroorganizmaların idrar kanalı açıklığından girerek çoğalmaları sonucu meydana gelir. Enfeksiyonların birçoğunda etken, E.Coli basili olarak adlandırılan bakteridir. Bu bakteri bağırsak florasında bulunan bir bakteridir. İdrar kanalından girerek mesaneye ulaşır ve sistite yol açar. İdrar yolu enfeksiyonları tedavi edilmezse bakteriler böbreklere kadar ilerleyerek nefrite (böbrek iltihabı) yol açabilir. İdrar yollarında Klamidya ve Mikoplazma enfeksiyonları da görülebilir, fakat bu enfeksiyonlar böbreklere ilerlemez.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR Bazı kişilerde idrar yolu enfeksiyonları daha sık görülür. Böbrek taşları, kateter uygulamaları, diyabet ve bağışıklık sisteminin baskılanması idrar yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığını artırır. Her beş kadından biri hayatı boyunca en az bir kez idrar yolu enfeksiyonu geçirir. Kadınlarda idrar kanalı kısa olduğundan vajina ve bağırsaklardaki bakteriler kolaylıkla buraya bulaşıp ilerleyebilir. Cinsel ilişkide bulunmak da kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarının görülmesini artıran nedenlerden biridir. İdrar yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığı yaşla birlikte artar.
BELİRTİLERİ Sık sık ve çok az miktarda idrara çıkmak ve idrar yaparken yanma en sık görülen bulgulardır. İdrar bulanık ve kanlı olabilir. Halsizlik ve kasık bölgesinde ağrı da bu yakınmalara eşlik edebilir. Enfeksiyon böbreklere ilerlerse ateş, bulantı, kusma, bel ve sırt ağrısı görülür. İdrar yolu enfeksiyonu geçiren kadınların % 20'sinde enfeksiyon tekrarlar. Bol su içmek, idrarı tutamamak, tuvalette genital bölgeyi önden arkaya doğru temizlemek, su dolu küvette banyo yapmak yerine duş almayı tercih etmek, cinsel ilişki öncesinde genital bölgeyi temizlemek, vajinal duş ve spreyleri kullanmaktan kaçınmak idrar yolu enfeksiyonlarının tekrarlamasını önleyebilir.
ERKEN DOÄžUMA YOL AÇABİLİR Gebe kadınların % 2-4′ünde idrar yolu enfeksiyonları görülür. Gebelik döneminde geçirildiğinde bu enfeksiyonlarının yayılma ihtimali daha fazladır. İdrar yolu enfeksiyonları erken doğuma yol açabilir. İdrar yolunda görülen enfeksiyonun genital bölgeye bulaşması ve jinekolojik bir hastalık haline gelmesi ve tedavisinin yapılmaması halinde özellikle kadınlarda çok büyük sorunlara yol açar. Jinekolojik enfeksiyonlardan dolayı oluşan kadın genital organlarındaki harabiyet, üreme kanallarındaki tıkanma ve rahmin iç tabakasının iltihaplanması, bebeklerin anne rahmine tutunmasını engeller. Bunun yanı sıra kalıcı hasarlara da yol açarak üreme sağlığını olumsuz etkileyebilir.