Cam süsleme (Vitray) sanatının gelişimi

Cam süsleme sanatı, çok eski zamanlardan beri bilinmektedir. Cam süsleme sanatı aslen Doğu Akdeniz'den gelmektedir. O zamanlarda da cam üretimi yapılıyordu. Kalın ve küçük boyuttaki camlar, mermerler, bronzlar ve küçük cam parçaları ile birlikte bu sanat ortaya çıktı. En eski boyalı vitray örnekleri 9. ve 10.yy'da bulunmuştur. Daha sonra vitray gotik mimarlığının yayılmasına koşut bir gelişme göstermiştir.

1260 yıllarında yeni bir dönem başladı. Bu tarihte vitray çok canlı ancak ışığı daha az geçiren renklerden yapılıyordu. Osmanlı Devleti de yapılarında Cam süsleme sanatını kullanmıştır. Cami, konak, saray ve türbelerde vitraylara rastlamak mümkündür. Özellikle bu yapıların tepelerinde görülen camlarda birleştirici madde olarak alçı kullanılmıştır. Topkapı Sarayı, Şehzade Türbesi, Süleymaniye Camii, Yeni Cami bunlara örnek olarak gösterilebilir.  www.kadincazayiflama.com

Cam süsleme(Vitray) teknikleri

Mozaik vitray: Mozaik vitrayın yapımı için gerekli olan malzemeler; beyaz cam materyalleri, transparan cam vitray boyası, siyah cam vitray boyası, fırça, siyah kontur, 40×30 mat cam.

1 .40×30 ebatlarında olan camın mat tarafına siyah konturla eskiz çizilir, çizilen eskizin içi fırça yardımı ile transparan cam vitray boyası ile boyanır.

2. Boyanan bölgelere camlar serpiştirilir ve kurumaya bırakılır.

3. Kuruduktan sonra eskiz siyah cam vitray boyasıyla boyanır.

4. Bir süre daha kuruduktan sonra çerçeve yapılır.

Macunlu vitray: Macunlu vitrayın yapımı için gerekli olan malzemeler; yapılacak yerin ebadı kadar cam, selülozik vernik, selülozik tiner, renkli camlar, elmas, macun, ispirtolu kalem, pense ve silikon.

1. Öncelikle eskiz çizilir ve renklendirilir.

2. Eskiz camın altına yerleştirilir.

3. Rengine göre cam alınır, eskizin üzerinde çizilir, sonra elmas yardımı ile cam çizilen yerden kesilir.

4. Fazla parçalar pense ile alınır ve kesilen cam yerine koyulur.

5. Bütün parçalar bu şekilde kesildikten sonra renkli camlar selülozik vernikle camdaki yerlerine yapıştırılır.

6. Bu işlem de bittikten sonra camların araları macun ile doldurulur.

7. Macun kuruduktan sonra selülozik tinerle silinir.

8. Biten cam yapılan yere silikonla yapıştırılır.

9. Renkli camlar bu iki camın arasında kalır.

Kurşunlu vitray: Kurşunlu vitrayın yapımı için gerekli olan malzemeler; renkli camlar, elmas, ispirtolu kalem, pense, havya, kurşun, pamuk, lehim, selülozik tiner.

1. Öncelikle eskiz çizilir ve renklendirilir.

2. Çizilen eskiz masa üstünde sabitleştirilir, bir köşesi iki kurşunla havya yardımı ile lehim yapılır.

3. Rengine göre camlar alınır, eskizin üzerinde çizilir, sonra elmas yardımı ile cam çizilen yerden 1,5 mm dıştan kesilir.

4. Fazla parçalar pense ile alınır ve cam kurşuna yerleştirilir.

5. Açıkta kalan kısmı da kurşunla birleştirilip lehim yapılır.

6. Lehim yapılan yer pamuk yardımıyla silinir.

7. Işlem bu şekilde devam eder.

8. Biten cam selülozik tinerle silinir ve yapılan yere yapıştırılır.

Boyalı vitray: Boyalı vitray için gerekli olan malzemeler; cam vitray boyaları, fırça, kontür.

1. Eskiz çizilir ve renklendirilir.

2. Eskiz camın altına yerleştirilir ve kontür ile çizilir.

3. Daha sonra oluşturulan renkler boyanır ve işlem biter.

Tifani: Tifani'nin yapımı için gerekli olan malzemeler; renkli camlar, elmas, ispirtolu kalem, pense, havya, bakır folyo, lehim.

1. Eskiz çizilir ve renklendirilir.

2. Çizilen eskiz sabitleştirilir.

3. Rengine göre camlar alınır, eskizin üzerinde çizilir, sonra elmas yardımıyla cam çizilen yerden kesilir.

4. Fazla parçalar pense ile alınır.

5. Camın kenarları bakır folyo ile kaplanır.

6. Bütün parçalar bittikten sonra camlar birbirine havya yardımıyla lehimlenir.

7. Biten cam papılan yere yapıştırılır.