İş stresi, iş ile ilgili ya da ilgisiz birçok alandan kaynak bulabilir. Stresin etki ve sonuçlarını anlayabilmek için öncelikle stresi ölçmek ön koşul. Bu konuda birçok farklı yöntem olduğu gibi, stresi kaldırma gücü ve onunla başa çıkabilme becerisi de farklıdır.

Stres yönetimi, stresörlerin kişilerde yarattığı olumsuz etkileri azaltmak ve bunlarla başa çıkabilmek için geliştirilen yöntemler, harcanan çabalar bütünüdür. Bu sayede kişi; farklı bir bakış açısı edinerek kendini geliştirebilir, daha sakin bir iş ortamı yaratabilir, kontrol altındaki ve dışındaki etmenleri ayırt ederek, detaylardan uzaklaşıp bütünsel bakabilir ve çözüme odaklanabilir. Bu konuda kurumlarda yönetim kadrosuna, İK ve eğitim departmanlarına da çok iş düşer. Kurumlarda stres oluşturan kriterlere baktığımızda, ilk karşılaşılan şeyin, çalışanın işe alım ve yerleştirme sürecinde daha baştan yapılan yanlışlıklar olduğunu anlıyoruz.

İş görüşmesini yapan kişinin konudan uzak biri olduğunu, görüşme öncesi adayın özgeçmişini okumadığı veya işe alacağı adayı kendine göre bir takım testlerden geçirirken daha çok strese soktuğu gözlemleniyor. Kurumlarda verimlilik ve karlılık, ancak beden, zihin ve ruh sağlığı yerinde çalışanlar ile gerçekleştirilebilir. Kurumlarda en değerli varlık olan çalışanların, sağlıksız çalışma koşullarında stres altında ezilmelerini önlemek için, iyi bir kurumsal stres planı ve alınacak önlemler fiziksel, ruhsal ve zihinsel olarak çözüm sunarlar. Kurumlarda strese yol açan bazı başlıklara gelince:

Politikalar: Adaletsiz performans, ücret, vardiya, sorumluluk, çalışma sistemi ve görev dağılımı.

Kurumsal yapı: Merkeziyetçilik, terfi, resmiyet, karar, işçi-işveren/personel-yönetici çatışması.

Kurumsal süreç: İletişimsizlik, bilgi eksikliği, hedef belirleme problemleri, hatalı denetim ve performans değerlendirmesi, yetersiz geri bildirim.

Dış etkenler: Trafik (işe ulaşım), uykusuzluk, dengesiz beslenme, uyarıcılığı fazla olan çay, kahve tüketimi.

Fiziksel etkenler: Havasız, kalabalık, aşırı sıcak/soğuk, teknik kirlilik, radyasyon, kimyasal ve manyetik alan yoğunluğu, mahremiyetin olmaması.

Kurumsal stres yönetimi planı: Problemi tanımlamak, harekete geçmek, çalışanları korumak, çalışanları ve müdürleri eğitmek.

Önlemler: Yaratıcı ortam değişiklikleri, beslenme, rahatlama yöntemleri, etkinlikler, bilgilendirme ve eğitim.

Stresli bir durum veya olayla karşılaştığınızda; yaklaşım tarzı ve objektiflik çok önemlidir. Eğer mümkünse, o andaki durum, olay veya kişilerden herhangi bir zarar gelmesine izin vermeden derhal o ortamdan uzaklaşın veya durumu içselleştirmeyin. En güzeli, stres geçirecek durumların başından tetikçisi ve mimarı olmamaktır. İş ortamında, ne tip davranışların, tavır ve sözlerin nelere sebep olabileceğini, kimler tarafından nelere maruz kalabileceğimizi önceden tahmin edebilmek ve gerekli önlemleri almak bizi olası bir olumsuzluktan korur. Bir hisle veya bir ruh haliyle savaştığımızda, ona direnç gösterdiğimizde ya da olmaması gerektiğini düşündüğümüzde, bu duygular üzerimizde bir güce sahip olur ve yoğunlaşır. Kendimizi en çok sabote ettiğimiz davranışlarımız aslında en çok reddettiklerimizdir. Defalarca yapmamaya yemin ettiğimiz şeyler gibi. Geçmişte herhangi bir zamanda ve olay bir şekilde gücümüzü bizden almıştır. Bu durumda, gücümüzü alarak, bizi bir şekilde şifadan uzaklaştıran kişilerin kimler, sebeplerin neler olduğunu ve bizden gücü nasıl aldıklarını anlamamız gerekir. Normal yaşantımızı sürdürürken iş ortamında da uygulayabileceğimiz, optimum sağlık ve performans için, stresle başa çıkmaya ve stresi olumlu bir amaca kanalize etmeye yönelik bazı pratik yöntem ve teknikler şunlar olabilir:

Rahatlama teknikleri: Uygulayabileceğiniz nefes egzersizleri, yoga, reiki, NLP, hipnoz, olumlu imajinasyon, meditasyon, masaj, spa ve detox ve diğer tamamlayıcı sağlık ve spor alternatifleri bizi esnek ve formda tutar.

Sağlıklı ortamlar: Bütün bunları tamamlayıcı bir yaklaşım olarak çevre toksinlerinden de (manyetik ortamlar, kimyasal maddeler, gürültülü, karanlık, bulanık, havasız, bakteriyel ortamlar vs.) mümkün oldukça kaçınmalıyız. Eğer münkünse, özellikle, sessiz, rahat, huzurlu, rahatlatıcı renklerin kullanıldığı, sade döşenmiş, aydınlık yerlerde çalışmak veya yaşamak yönünde özen gösterebiliriz.

Zaman planlaması: Acil ve öncelikli işleri baz alan iyi bir zaman planlaması, eğer geçerli bir ‘’evet’’imiz varsa, bizi hedeflerimizden alıkoyanlara karşı ‘’hayır’’ diyebilme yeteneğiyle birlikte mutlaka işe yarar. Gücünüzün yetmediği işlerde başkalarından yardım isteyin veya işi delege edin. Her şeyi tek başına zaten yapamazsınız.

Beslenme önerileri: Bizi toksinlerden arındırıcı diyet ve sağlıklı beslenme öğünleri, bol su içimi, ölçülü alkol, cafein ve ilaç tüketimi, zeytinyağlı, sebze ve meyve ağırlıklı beslenme, eğer gerekiyorsa ekstra vitamin, (A,B,C ve E vitaminleri-Omega) mineral ve magnezyumun dengeli olarak alınması metabolizmanızı güçlü tutar.

Bilgilendirici kaynaklar: Bazı konular hakkında bilgi sahibi olmak, bilgisizlikten veya iletişimsizlikten doğabilecek sorunlara karşı iyi bir silahtır. Bireysel gelişim (NLP), iletişim becerileri, duyguları yönetmek, ruh sağlığı ve spiritüel konularla ile ilgili yayınların huzur ve mutluluğumuza katkıları olacaktır.

Kaynak: Selda Ergökçen